“Song tính luyến ái” (dịch từ “bisexual” trong tiếng Anh), cùng với những thuật ngữ khác như “đồng tính luyến ái”, “dị tính luyến ái” bắt đầu được sử dụng vào thế kỷ 19 ở nhiều xã hội khác nhau. Tuy nhiên, lịch sử du nhập cụm từ này vào ngôn ngữ tiếng Việt không đơn giản như vậy.

Ban đầu, có khả nhiều tranh cãi xảy ra trong việc sử dụng “lưỡng tính” hay “song tính” trong bản dịch tiếng Việt. Một trong những thảo luận đầu tiên là ở trang Wiki tiếng Việt, với đề xuất “song tính” từ Mattroido vào năm 2008. Tới năm 2009, do thấy trong tiếng Trung Quốc cũng sử dụng cách dịch “song tính”, anh Lương Thế Huy cùng chị Vũ Kiều Châu Loan, cựu nhân viên trung tâm ICS, một trong những trung tâm đầu tiên làm về LGBT ở Việt Nam, đã quyết định thuyết phục tổ chức dùng từ này (cũng như thay từ “khuynh hướng tình dục” bằng từ “xu hướng tính dục” như chúng ta biết hiện nay). 

Cách sử dụng “lưỡng tính” từng phổ biến do trong một thời gian dài, tất cả các khái niệm không tuân theo định chuẩn giới đều nhập vào nhau (đồng tính, chuyển giới, liên giới tính, song tính đều là “nửa nam nửa nữ” theo cách hiểu về cả cơ thể, thể hiện giới hay xu hướng tính dục). Chúng ta có thể bắt gặp những cụm từ khác cũng mang ý nghĩa này như “xăng pha nhớt”, “hi fi” (hai hệ), “tám vía”, v.v. Cách hiểu này cũng tương tự trong tiếng Anh, khi từ “bisexuality” cũng mang ý nghĩa “mang hai bộ phân sinh dục nam và nữ” (1850) rồi dần mang nghĩa “hấp dẫn bởi cả hai giới” (1892).

Nguồn:
Anh Lương Thế Huy

https://www.etymonline.com

Leave a Reply