Kể từ khi tôi bắt đầu tự nhận mình là một người đa ái, tôi đã có nhiều cuộc gặp gỡ và trò chuyện với những người đa ái và đơn ái* khác về quan điểm về tình yêu của họ. Từ những thứ tôi chiêm nghiệm và học hỏi được, có những điều tôi nghĩ sẽ là những bài học ý nghĩa đối với bất kỳ ai dù là đa ái hay đơn ái. Đó là những bài học về tình yêu mà có thể giúp cho bất kỳ mối quan hệ nào vững bền hơn, khỏe mạnh hơn và cũng giúp cho bất kỳ cá nhân nào có một bản thể tự tin hơn trong tình yêu. Và cũng có thể là những miếng socola giúp bạn cảm thấy hạnh phúc hơn chăng. Những bài học dưới đây có một chút của chính tôi, một chút của các tác giả khác do tôi học hỏi được và biên tập lại dành tặng cho bạn, một người đang yêu hoặc sắp yêu.
- Sự độc lập và phát triển cá nhân là chìa khóa của một mối quan hệ khỏe mạnh.
Một mối quan hệ khỏe mạnh là một mối quan hệ có càng ít sự phụ thuộc càng tốt. Ý tôi không phải là mối quan hệ độc lập một cách cực đoan như hai người lạ. Mà là bạn và người ấy cần làm chủ cuộc đời của mình trước khi gắn bó với cuộc đời của người kia. Chỉ có như vậy các bạn mới có thể đồng hành cùng nhau lâu dài. Làm chủ cuộc đời mình là khi bạn có thể tự sống được về mặt vật chất – hay như cách người Việt hay nói là tự lo được cho mình, cũng là khi bạn tự chủ được cảm xúc, bạn có thể tìm được những niềm hạnh phúc cho riêng mình trong cuộc sống. Học yêu mình trước, khi đó tình yêu và người bạn đời sẽ trở thành một phần song hành và góp thêm vào nguồn hạnh phúc của bạn.
Theo quan sát của tôi, những mối quan hệ mà có một người càng phụ thuộc vào người khác thì càng tích tụ nhiều sự mệt mỏi và dễ tan vỡ. “Anh không thể sống thiếu em” hay “Em chỉ có anh trên cuộc đời này” là những câu nói xuất hiện trong những mối quan hệ phụ thuộc như vậy. Việc quá sở hữu hay quá phụ thuộc vào người kia sẽ nuôi dưỡng sự phẫn nộ và nổi loạn. Về lâu về dài nó không phải là một chiến lược tốt trong tình yêu.
Trong khi đó, mối quan hệ polyamory đặt bạn vào vị trí mà bạn sẽ trở thành “người chơi” trong một trò chơi “đơn thủ” với tất cả mọi thách thức về mặt cảm xúc. Sự ghen tuông, bất an và những cảm xúc tiêu cực khác đều là một phần của bất kỳ mối quan hệ lãng mạn nào. Tuy nhiên, thay vì cố tránh những cảm xúc này, những người polyamory sẽ cố gắng đối mặt với chúng.
Những người trong mối quan hệ đa ái nói rằng sự tự soi xét bản thân và đối thoại thẳng thắn là con đường để quản lý những cảm giác đầy thách thức hoặc đau đớn này. Phải đối mặt với sự nghi ngờ bản thân, đặt câu hỏi về động cơ và xem xét ranh giới của chính mình buộc người đa ái phải tự học hỏi thêm về bản thân, hoặc từ bỏ polyamory.
Việc khuyến khích người yêu của bạn khám phá sự phát triển cá nhân có thể khó khăn và đáng sợ. Điều gì sẽ xảy ra nếu họ thay đổi quá nhiều đến mức họ không còn muốn ở trong mối quan hệ? Đó là một khả năng mà người đa ái cố gắng đối mặt. Một trong những lợi thế chính là biết bạn có sự lựa chọn. Những người đa ái thường nhấn mạnh vai trò quan trọng của sự lựa chọn trong các mối quan hệ của họ và giải thích cách họ vẫn tiếp tục tán tỉnh và yêu thương bạn đời của mình với tình cảm và sự quan tâm để duy trì một môi trường yêu thương mà khiến họ chọn việc ở lại, năm này qua năm khác.
- Không có ai là một người bạn đời hoàn hảo.
Tôi thích những chuyến du lịch khám phá, trèo đèo lội suối, nhưng người yêu cũ của tôi thì thích những chuyến nghỉ dưỡng với các dịch vụ tận gót chân. Tôi luôn hy vọng có thể chia sẻ niềm đam mê này với anh ấy, cùng nhau đi bộ hay cắm trại dưới những vì sao. Nhưng anh ấy không muốn.
Dù chúng tôi có rất nhiều điểm chung khác, nhưng ô checkbox không được tick này làm tôi lo lắng. Nhưng tôi nhận ra là không ai có thể mong đợi đáp ứng tất cả các nhu cầu của mình. Và bằng cách hẹn hò với nhiều người, những người đa ái có thể tìm thấy những người có thể tick vào tất cả các checkbox của mình mà không gây áp lực cho bất kỳ ai.
Nếu bạn là người đơn ái và thấy mình bị ám ảnh bởi các tiêu chí cho một người bạn đời hoàn hảo, hay bạn sợ lỡ yêu phải một người không đủ tốt và đâu đó ngoài kia vẫn có “the right person” dành cho bạn, thì bạn nên ngừng suy nghĩ về những tiêu chí này. Nếu bạn có thể tìm thấy ai đó có khá nhiều phẩm chất tốt đáp ứng bảng tiêu chí của bạn là ổn lắm rồi, và đừng ép họ theo những tiêu chuẩn không thể đạt được. Nếu có điều gì đó bạn muốn làm còn người yêu của bạn thì không, bạn có thể thương lượng những cách khác để đáp ứng nhu cầu của bạn.
- Người ấy của bạn thay đổi hằng ngày, và bạn cũng vậy.
Hẳn bạn cũng giống như tôi đã từng, mong nhớ về tình yêu của thuở ban đầu. Giai đoạn trăng mật của tình yêu lúc nào cũng thật ngọt ngào, dịu dàng, tràn trề sức sống. Nhưng qua thời gian, mong đợi ai đó vẫn giữ nguyên con người họ như lúc đầu là không thực tế và không công bằng. Chính bản thân bạn cũng đã thay đổi ít nhiều. Vì vậy, một mối quan hệ lâu dài đòi hỏi một sự sẵn sàng giải quyết liên tục sự thay đổi trong mỗi chúng ta. Đó là một điều tốt khi chúng ta luôn phát triển, và nếu điều đó có làm chúng ta dần xa cách, thì sự trung thực và cởi mở sẽ giúp chúng ta đối phó với sự thay đổi đó.
Những người đa ái duy trì mối quan hệ của họ thông qua những thay đổi này một phần bằng cách sẵn sàng thử những điều mới. Nếu mối quan hệ bị khựng lại, thì thử một thứ khác có thể khá hiệu quả cho cả mối quan hệ đa ái và đơn ái.
Và cuối cùng đến một ngày mà chúng ta phải chia xa, thì cũng vì những thay đổi của mỗi người đã khiến chúng ta xa đến nỗi không thể nối lại được nữa. Thì người đa ái sẽ dễ dàng để mọi thứ về đúng vị trí của nó thay vì chì chiết bản thân hoặc dằn vặt người kia. Và vì thế, những người đa ái có xu hướng làm bạn với người yêu cũ nhiều hơn người đơn ái.
- Tình dục không định nghĩa tình yêu.
Với những mối quan hệ đơn ái, tình dục có thể là một phần không thể thiếu. Nhưng với người đa ái, tình dục là lựa chọn, không phải là điều kiện của một mối quan hệ. Tình cảm mới là chất keo gắn kết các gia đình lại với nhau. Dù cho tình dục cũng là một điều tốt và giúp mọi người cảm thấy được kết nối, nhưng nó không phải yếu tố then chốt để duy trì mối quan hệ lâu dài.
Với những người đa ái, việc không nhấn mạnh tình dục có thể cho phép các thành viên trong gia đình tập trung vào việc cùng nuôi dạy con cái và duy trì các thảo luận tích cực. Khi mọi người đối xử với nhau bằng sự tôn trọng và cho phép bản thân thay đổi, hoặc rời bỏ một mối quan hệ trước khi họ làm tổn thương nhau khiến cho việc cùng nuôi dạy con cái hay thân mật với nhau có lý hơn rất nhiều.
- Ghen tuông là vấn đề bắt nguồn từ chính bạn.
Với sự phổ biến rộng rãi của các phương tiện truyền thông đại chúng đã tạo ra cho chúng ta rất nhiều cảm xúc ghen tuông. Tại sao người yêu của tôi lại “thích” bức ảnh của người yêu cũ của anh ấy? Tại sao tôi không có một ngôi nhà đẹp và một chiếc xe đắt tiền như người bạn cùng tuổi? Tại sao cô gái kia lại trông rất hạnh phúc?…
Nhưng thay vì suy nghĩ, “Tôi cảm thấy ghen tức với họ”, bạn có thể để ý: “Tôi thực sự cảm thấy điều gì khi tôi ghen tị?”
Các chuyên gia về non-monogamy* lưu ý rằng khi những cảm xúc này xuất hiện, chúng ta nên nhìn vào bên trong bản thân để đối phó với chúng, thay vì đổ lỗi cho người khác. “Không ai” làm cho bạn cảm thấy ghen tị hoặc không an toàn – người khiến bạn cảm thấy như vậy chính là bạn”.
Người đơn ái hay đa ái đều có thể có được cái nhìn sâu sắc về bản thân bằng cách mổ xẻ gốc rễ của sự ghen tị của họ. Bạn tự ý thức về bản thân như thế nào? Bạn mong muốn điều gì sẽ khác đi? Bạn sợ cái gì? “Hãy để sự ghen tức chỉ đường cho bạn. Sự ghen tức có thể dẫn bạn đến chính những nơi bạn cần chữa lành.”
- Đối thoại trung thực và thấu cảm là bạn đang yêu một cách tử tế.
Những người đa ái chú trọng nhiều vào giao tiếp đối thoại như một cách để xây dựng sự thân mật, khám phá các ranh giới, đàm phán thỏa thuận và chia sẻ cảm xúc. Nói ra sự thật là việc tối quan trọng trong quá trình này, vì sự trung thực là cơ sở cho niềm tin. Sự tin tưởng giúp mọi người cảm thấy an toàn, từ đó xây dựng sự thân mật và tạo ra một vòng phản hồi tích cực trong mối quan hệ.
Mối quan hệ đơn ái có nhiều quy tắc xã hội tạo ra những cách phản hồi theo khuôn mẫu. Một số quy tắc này khuyến khích mọi người nói với nhau những lời nói dối nhỏ để giải quyết các tình huống khó khăn hoặc gây tổn thương. Trong khi việc bày tỏ và thấu cảm là rất quan trọng trong các mối quan hệ thân mật, những lời nói dối nhỏ này bắt đầu bảo vệ cảm xúc và đôi khi phát triển thành các hình thái lừa dối lớn hơn hoặc có hệ thống hơn. Cả sự lừa dối và tấn công đều ăn mòn sự thân mật, bởi vì chúng làm suy yếu lòng tin và cảm giác gần gũi an toàn.
Nếu bạn muốn gần gũi với người kia của mình, hãy nói sự thật và tạo ra một môi trường giàu tình thương để họ cảm thấy an toàn để nói với bạn sự thật. Sự trung thực nhẹ nhàng có thể phá vỡ các quy tắc che giấu trong một mối quan hệ đơn ái, nhưng kết quả của sự tin tưởng và thân mật là một món quà đáng giá.
- Có rất nhiều tình yêu ở ngoài kia.
Biết được rằng có những mối quan hệ đa ái hay người đa ái xung quanh chúng ta giúp tôi nhận ra tình yêu trong thế giới này cực kỳ đa dạng và đẹp đẽ. Và là một người đa ái, tôi càng cảm thấy trân trọng những người bạn đời của mình bởi mỗi người họ đều có một bản thể và cách thể hiện tình yêu rất khác nhau. Mỗi người khi đến với bạn đều sẽ có cách yêu thú vị khác nhau. Và dù có tận mắt thấy tai nghe hay không, ta cũng có thể cảm nhận có rất nhiều rất nhiều tình yêu đang lan tỏa ở ngoài kia.
Dịch & biên tập: Rej
—
* polyamory/ đa ái: mối quan hệ có nhiều hơn 2 người với sự hiểu biết và đồng thuận.
* người đa ái: người đang ở trong hoặc sẵn sàng với mối quan hệ đa ái.
* monogamy/ đơn ái: mối quan hệ chỉ có 2 người; mối quan hệ 1-1.
* non-monogamy: các hình thức mối quan hệ có nhiều hơn 2 người.
Nguồn:
https://greatergood.berkeley.edu/article/item/what_you_can_learn_from_polyamory
https://www.mic.com/articles/122881/people-in-open-relationships